Avropa Komissiyası batareyanın karbon izinin hesablanması və bəyan edilməsi üsulları olan Aİ 2023/1542 (Yeni Batareya Qaydası) ilə bağlı iki Təqdim edilmiş Qaydaların layihəsini dərc etmişdir.

Yeni Batareya Qaydası müxtəlif növ akkumulyatorlar üçün həyat dövrü karbon izi tələblərini müəyyən edir, lakin konkret tətbiq o zaman dərc edilməmişdi. 2025-ci ilin avqustunda tətbiq olunacaq elektrikli avtomobil akkumulyatorları üçün karbon izi tələblərinə cavab olaraq, iki qanun layihəsi onların həyat dövrü karbon izlərinin hesablanması və yoxlanılması üsullarını aydınlaşdırır.

İki qanun layihəsinin 30 aprel 2024-cü il tarixindən 28 may 2024-cü il tarixinədək bir aylıq şərh və rəy müddəti olacaq.

Karbon ayaq izinin hesablanması üçün tələblər

Qanun layihəsində karbon izlərinin hesablanması qaydaları, funksional vahid, sistem sərhədi və kəsmə qaydalarının dəqiqləşdirilməsinə aydınlıq gətirilir. Bu jurnal əsasən funksional vahidin və sistemin sərhəd şərtlərinin tərifini izah edir.

Funksional vahid

Tərif:Batareyanın xidmət müddəti ərzində batareyanın verdiyi enerjinin ümumi miqdarı (E_cəmi), kVt/saatla ifadə edilir.

Hesablama formulu:

Orada

a)Enerji tutumubatareyanın istifadə oluna bilən enerji tutumu kVt/saatdır, yəni batareyanın idarəetmə sistemi tərəfindən müəyyən edilmiş boşalma limitinə qədər yeni tam doldurulmuş akkumulyatorun boşaldılması zamanı istifadəçinin əldə etdiyi enerjidir.

b)İllik FEqC ildə tam ekvivalent yükləmə-boşaltma dövrlərinin tipik sayıdır. Müxtəlif növ avtomobil akkumulyatorları üçün aşağıdakı dəyərlərdən istifadə edilməlidir.

c)Yəməliyyat qulaqlarıaşağıdakı qaydalara uyğun olaraq kommersiya zəmanəti ilə müəyyən edilir:

1. Batareyaya illərlə zəmanət müddəti tətbiq edilir.
2. Batareyaya xüsusi zəmanət yoxdursa, lakin akkumulyatorun istifadə olunacağı avtomobilə və ya akkumulyatorun daxil olduğu avtomobil hissələrinə zəmanət varsa, həmin zəmanətin müddəti tətbiq edilir.
3. i) və ii) bəndlərinin istisna edilməsi yolu ilə, zəmanət müddəti həm il, həm də kilometrlərlə ifadə edilirsə, hansının birinci əldə olunmasından asılı olaraq, illərdə ikisinin ən qısa nömrəsi tətbiq edilir. Bu məqsədlə, yüngül yük maşınlarına inteqrasiya ediləcək akkumulyatorlar üçün bir ilə bərabər olan 20.000 km-lik çevrilmə əmsalı tətbiq edilməlidir; Akkumulyatorların motosikletlərə inteqrasiyası üçün bir ilə bərabər olan 5.000 km; və akkumulyatorların orta və ağır yük maşınlarına inteqrasiyası üçün bir ilə bərabər 60.000 km.
4. Batareya birdən çox nəqliyyat vasitəsində istifadə edilərsə və ii) və müvafiq hallarda iii) bəndində göstərilən yanaşmanın nəticələri həmin avtomobillər arasında fərqli olarsa, nəticədə əldə edilən ən qısa zəmanət tətbiq edilir.
5. Yalnız i) - iv) bəndlərində batareyanın istismar müddətinin əvvəlində kVt-da istifadə edilə bilən enerji tutumunun 70%-i və ya onun ilkin dəyərindən daha yüksək olan enerji tutumu ilə bağlı olan zəmanətlər nəzərə alınmalıdır. Batareyanın düzgün işləməsi üçün vacib olan hər hansı fərdi komponentləri açıq şəkildə istisna edən və ya batareyanın istifadəsini və ya saxlanmasını belə batareyaların tipik istifadəsinə daxil olan şərtlərdən başqa məhdudlaşdıran zəmanətlər i) bəndlərində nəzərə alınmır. iv).
6. Zəmanət olmadıqda və ya yalnız (v) bəndində göstərilən tələblərə uyğun olmayan zəmanət olduqda, zəmanətin tətbiq olunmadığı, məsələn, mülkiyyət hüququnun ötürülmədiyi hallar istisna olmaqla, beş il rəqəmi istifadə edilməlidir. akkumulyator və ya nəqliyyat vasitəsi, bu halda akkumulyator istehsalçısı istismar illərinin sayını müəyyən etməli və bunu karbon izi tədqiqatının ictimai versiyasında əsaslandırmalıdır.

Sistem sərhədi

(1).Xammalın alınması və ilkin emal

Bu həyat dövrü mərhələsi əsas məhsul istehsalı mərhələsindən əvvəlki bütün fəaliyyətləri əhatə edir, o cümlədən:

l Təbiətdən ehtiyatların çıxarılması və əsas məhsul istehsalının həyat dövrü mərhələsinə daxil olan birinci obyektin qapısından daxil olan məhsul komponentlərində istifadə olunana qədər onların ilkin emalı.

l Xammalın və aralıq məhsulların hasilat və ilkin emal müəssisələrinin daxilində, arasında və oradan əsas məhsul istehsalının həyat dövrü mərhələsinə düşən ilk obyektə qədər daşınması.

l Katod aktiv material prekursorlarının, anod aktiv material prekursorlarının, elektrolit duzu üçün həlledicilərin, istilik kondisioner sistemi üçün boruların və mayenin istehsalı.

(2).Əsas məhsul istehsalı

Bu həyat dövrü mərhələsi, batareyanın korpusunda fiziki olaraq olan və ya ona daimi olaraq qoşulan bütün komponentlər də daxil olmaqla, batareyanın istehsalını əhatə edir. Bu həyat dövrü mərhələsi aşağıdakı fəaliyyətləri əhatə edir:

l Katod aktiv material istehsalı;

l Anod aktiv material istehsalı, o cümlədən onun prekursorlarından qrafit və bərk karbon istehsalı;

l Anod və katod istehsalı, o cümlədən mürəkkəb komponentlərinin qarışdırılması, mürəkkəbin kollektorlara örtülməsi, qurudulması, təqvimlənməsi və dilimlənməsi;

l Elektrolit duzunun qarışdırılması da daxil olmaqla elektrolit istehsalı;

l Korpusun və istilik kondisioner sisteminin yığılması;

l Hüceyrə komponentlərinin akkumulyator hüceyrəsinə yığılması, o cümlədən elektrodların və separatorun yığılması/dolanması, hüceyrə korpusuna və ya kisəsinə yığılması, elektrolitin vurulması, hüceyrənin bağlanması, sınaq və elektrik formalaşması;

l Elektrik/elektron komponentlər, korpus və digər müvafiq komponentlər daxil olmaqla hüceyrələrin modullara/paketlərə yığılması;

l Elektrik/elektron komponentləri, korpusu və digər müvafiq komponentləri olan modulların bitmiş akkumulyatora yığılması;

l Son və aralıq məhsulların istifadə olunduğu yerə daşınması əməliyyatları;

(3).Paylaşma

Bu həyat dövrü mərhələsi batareyanın istehsal yerindən batareyanın bazara çıxarılması nöqtəsinə qədər nəqlini əhatə edir. Saxlama əməliyyatları əhatə olunmur.

(4). Ömrünün sonu və təkrar emal

Bu həyat dövrü mərhələsi akkumulyatorun və ya akkumulyatorun daxil olduğu avtomobilin istifadəçi tərəfindən atıldığı və ya atıldığı zaman başlayır və müvafiq akkumulyator tullantı məhsulu kimi təbiətə qaytarıldıqda və ya təkrar emal edilmiş giriş kimi başqa məhsulun həyat dövrünə daxil olduqda başa çatır. Bu həyat dövrü mərhələsi ən azı aşağıdakı fəaliyyətləri əhatə edir:

l Batareya tullantılarının yığılması;

l Batareyanın sökülməsi;

l İstilik və ya mexaniki müalicə, məsələn, tullantı batareyalarının frezelenmesi;

l Pirometallurgiya və hidrometallurgiya müalicəsi kimi akkumulyator hüceyrələrinin təkrar emalı;

l Alüminiumun korpusdan təkrar emalı kimi təkrar emal edilmiş materiala ayrılması və çevrilməsi;

l Çap edilmiş naqil lövhəsinin (PWB) təkrar emalı;

l Enerjinin bərpası və utilizasiyası.

Qeyd: Tullantılı avtomobilin nəqliyyat vasitəsinin sökülən maşınına daşınmasının, tullantı akkumulyatorlarının nəqliyyat vasitəsinin sökücüdən sökülmə yerinə daşınmasının, tullantı akkumulyatorlarının ilkin təmizlənməsinin, məsələn, avtomobildən çıxarılmasının, boşaldılmasının təsirləri. və çeşidləmə və batareyanın və onun komponentlərinin sökülməsi əhatə olunmur.

Aşağıdakılar həyat dövrü mərhələlərinin heç biri ilə əhatə olunmur:əsas vəsaitlərin, o cümlədən avadanlıqların istehsalı; qablaşdırma materiallarının istehsalı; hər hansı komponent, məsələn, istilik kondisioner sistemi, korpusda fiziki olaraq olmayan və ya ona daimi olaraq qoşulmayan; akkumulyator istehsalı prosesi ilə bilavasitə əlaqəsi olmayan istehsal müəssisələri üçün köməkçi vəsaitlər, o cümlədən əlaqəli ofis otaqlarının istiləşməsi və işıqlandırılması, ikinci dərəcəli xidmətlər, satış prosesləri, inzibati və tədqiqat şöbələri; akkumulyatorun avtomobilin içərisində yığılması.

Kəsmə qaydası:Sistem komponenti üzrə material girişləri üçün kütləsi 1%-dən az olan giriş və çıxış axınlarına laqeyd yanaşmaq olar. Kütləvi tarazlığı təmin etmək üçün, çatışmayan kütlə müvafiq sistem komponentlərində ən yüksək karbon izi payına malik maddələrin giriş axınına əlavə edilməlidir.

Kəsmə xammalın əldə edilməsi və ilkin emalın həyat dövrü mərhələsində və əsas məhsul istehsalının həyat dövrü mərhələsində tətbiq oluna bilər.

Yuxarıda göstərilənlərə əlavə olaraq, layihədə məlumatların toplanması tələbləri və keyfiyyət tələbləri də var. Karbon ayaq izinin hesablanması tamamlandıqda, istehlakçılara və digər son istifadəçilərə karbon ayaq izinin hesablanması haqqında mənalı məlumat da verilməlidir. Gələcək jurnalda ətraflı təhlil və şərh olunacaq.

Karbon ayaq izi bəyannaməsi üçün tələblər

Karbon ayaq izi bəyannaməsinin formatı yuxarıdakı şəkildə göstərildiyi kimi, aşağıdakı məzmunda olmalıdır:

l İstehsalçı (adı, qeydiyyat ID nömrəsi və ya qeydə alınmış ticarət nişanı daxil olmaqla)

l Batareya modeli (identifikasiya kodu)

l Batareyanın istehsalçısının ünvanı

l Həyat dövrü karbon ayaq izi (【kəmiyyət】kq CO2-ekv/kVt)

Həyat dövrü mərhələsi:

l Xammalın alınması və ilkin emal (【 Miqdar 】kq CO2-ekv/kVt/saat)

l Əsas məhsul istehsalı (【 miqdarı 】kq CO2-ekv/kVt/saat)

l Paylanma (【 Miqdar 】kq CO2-ekv./kVt)

l İstifadə müddəti və təkrar emal (【 məbləği 】kq CO2-ekv/kVt)

l Aİ uyğunluq bəyannaməsinin identifikasiya nömrəsi

l Karbon izi dəyərlərini dəstəkləyən tədqiqatın ictimai versiyasına çıxışı təmin edən veb keçid (hər hansı əlavə məlumat)

Nəticə

Hər iki qanun layihəsi hələ də şərh üçün açıqdır. Avropa Komissiyası qeyd edib ki, layihə hələ qəbul olunmayıb və təsdiqlənməyib. Birinci layihə sadəcə Komissiya xidmətlərinin ilkin rəyidir və heç bir halda Komissiyanın rəsmi mövqeyinin göstəricisi kimi qəbul edilməməlidir.